جدیدترین چشمانداز ارائه شده در سال ۲۰۱۱، رسانههای اجتماعی را در هفت گروه اصلی قرار داده است که عبارتند از: ابزارهای انتشار[۷۹]، اشتراکگذاری[۸۰]، بحث[۸۱]، تجارت[۸۲]، موقعیت[۸۳]، شبکهسازی اجتماعی[۸۴] و ابزارهای بازی اجتماعی[۸۵]. طبق مدل کاوازا (۲۰۱۱)، علاوه بر این هفت مورد، موقعیت هشتمی نیز ترسیم شده که در بین کاربردهای توصیف شده قرار می‌گیرد. طبق این مدل، دو غول بزرگ دنیای وب اجتماعی یعنی فیسبوک و گوگل در موقعیتی میان همه گونه های فوق قرار می گیرند. قرارگرفتن در این موقعیت، بدان معنا است که این دو مجموعه تقریباً تمامی کاربردهای هفتگانه برشمرده شده را پوشش می دهند (مولایی، ۱۳۹۰).
۲-۵-۴- ویژگیهای رسانههای اجتماعی
رسانههای اجتماعی برخلاف تصور که هیچ قاعده و اصولی ندارند، دارای ویژگیها و ساختار حرفهای هستند. ۱۴ ویژگی رسانههای اجتماعی در ادامه، به صورت خلاصه معرفی می شود:
-
- گفت وگوی دوطرفه: اساس رسانههای اجتماعی بر پایه گفت‌وگو بنا شده است.
-
- باز شدن دیالوگها به وسیله مخاطبان: کاربران همیشه مولد یک گفت‌وگو به شمار میروند.
-
- ایجاد درگیری: درگیر بودن کاربران در رسانههای اجتماعی، یکی از راههای بازگشت آنها به این رسانههاست.
-
- تشویق به مشارکت: رسانههای اجتماعی همیشه کاربران را تشویق به مشارکت در فرایندها می‌کنند.
-
- فعال کردن همکاری: همکاری و کمک کردن مخاطبان به یکدیگر یکی از عوامل توسعه کاربران رسانههای اجتماعی است.
-
- برانگیختن شخصیت: هویت کاربران در رسانههای اجتماعی استحکام مییابد.
-
- گران نبودن: تولید محتوا در رسانههای اجتماعی در قیاس با رسانههای جمعی، بسیار ارزان تمام می شود؛ به عبارت بهتر، تولید محتوا رایگان است.
-
- از وظایف کم تا وظایف زیاد: فعالیت کاربران در رسانههای اجتماعی از وظایف آسان و کوچک، به وظایف بزرگ و حرفهای تبدیل می شود.
-
-
- افزایش اعتبار: رسانههای اجتماعی، فضایی برای ایجاد اعتبار توسط اشخاص، شرکتها و سازمانها است.
-
-
- اعتدال و برابری: امکانات رسانههای اجتماعی برای تمام کاربران یکسان است.
-
- تولید محتوا توسط کاربر: بنیان اصلی رسانههای اجتماعی بر تولید محتوا توسط کاربران قرار گرفته است.
-
- حس مالکیت محتوا: تولید محتوا توسط کاربران باعث ایجاد حس مالکیت می شود.
-
- افزایش صداقت: ایجاد صداقت در پروفایل، باعث افزایش ارتباطات هوشمند می شود.
- مکانی برای محتوای داغ: محتوای مهم رسانههای جمعی و سایر رسانه ها در رسانههای اجتماعی انتشار مییابد (افتاده، ۱۳۸۹).
۲-۵-۵- تفاوت رسانههای اجتماعی و شبکه های اجتماعی
رسانههای اجتماعی و شبکه های اجتماعی جزء محبوبترینهای امروز وب بشمار میروند؛ واژه هایی که در برخی موارد در مفاهیم و تعاریف همپوشانی دارند، اما تفاوتهایی نیز دارند که شناخت آنها مسیر فعالیت در آن دو را روشن می کند.
این در حالی است که اکثر کارشناسان، کاربران و سازمانها فکر می‌کنند که تعریف رسانه اجتماعی و شبکه اجتماعی یکی است و این کاملاً یک اشتباه استراتژیک است که در نهایت باعث سردرگمی عملی فعالیتها می شود. اما امروز دیگر تقریباً همه کارشناسان براین باورند که شبکه های اجتماعی مجازی، بخشی از رسانههای اجتماعی هستند، بنابرین به تفاوت این دو از پنج منظر میپردازیم:
-
- رسانه در مقابل شبکه: زمانی که کلمه اجتماعی را از هر دو اصطلاح رسانههای اجتماعی و شبکه های اجتماعی حذف کنیم، تنها رسانه ها و شبکه ها باقی میماند و این دو کلمه، اصلیترین تفاوت بین آنهاست. رسانه ها مسئول پخش پیام به تودهها هستند، در حالی که شبکه ها مسئول تعامل به صورت جداگانه هستند به عبارتی بهتر رسانههای اجتماعی، کانالی برای پخش پیام است و به عنوان یک استراتژی محسوب میشوند، در حالی که شبکه های اجتماعی می تواند به عنوان یک وسیله یا ابزاری برای اتصال با سایر افراد استفاده شود. در واقع شما میتوانید این دو را در زیر چتر وب ۲ قرار دهید.
-
- سبک ارتباطات: سبک ارتباطات رسانههای اجتماعی، بیشتر شبیه کانال‌های ارتباطی است و مانند فرمت ارائه پیام است. همانند تلویزیون، رادیو یا روزنامه؛ رسانههای اجتماعی محلی برای مراجعه شما نیستند، بلکه آنها سیستمی ساده برای انتشار اطلاعات به دیگران بشمار میروند. در حالی که در شبکه های اجتماعی، ارتباط دوطرفه است.
-
- بازگشت سرمایه گذاری: رقم دقیق بازگشت سرمایه گذاری می تواند مشکلی ملموس برای توسعه رسانه های اجتماعی باشد. بازگشت سرمایه گذاری در شبکه های اجتماعی کمی بیشتر آشکار است. چنانچه ترافیک کلی وب سایت شما افزایش داشت، دلیل آن پشتکار شما در شبکه های اجتماعی است؛ زیرا احتمالاً تلاش های اجتماعی شما در شبکه های اجتماعی، باعث افزایش بازدیدکنندگان آنلاین می شود.
-
- پاسخ لحظهای: کار در رسانههای اجتماعی یک برند طاقتفرسا و وقتگیر است. شما نمیتوانید مکالمات شخصی را اتوماتیک کنید، مگر اینکه با نام تجاری محرز شناخته شود. رسانههای اجتماعی قطعاً دوی ماراتن است و نه دو سرعت؛ این در حالی است که شبکه های اجتماعی ارتباط مستقیم بین شما و انتخاب شوندههای ارتباط است. در شبکه های اجتماعی مکالمات شما غنیتر، هدفمندتر و بیشتر شخصی است و شبکه شما تصاعدی افزایش مییابد تا شما را ملاقات کرده و به دیگران معرفی می کند.
- دستکاری اطلاعات: دستکاری نظرات و بیان آن، گول زننده است. پسندها، اظهارنظرها و سایر اطلاعات دستکاری شده به نفع شما بیثبات و لغزنده است. هرکسی نمیتواند مخاطب خوبی برای هرکسی باشد، این امر می تواند بازگشت سریع کابوسی برای روابط تلقی شود. اگر تراوش کلمه درباره شیوه های گول زننده باشد، می تواند باعث نابودی مخاطب شود. در حالی که به وسیله شبکه های اجتماعی، شما میتوانید درباره همسالان خود، کسب‌وکار جدید خود، یا وبلاگ با طرح مسائل به موفقیت برسید. مکالمات شما می توانند بسیاری از مردم را تبدیل به طرفداران وفادار شما کند، بنابرین سرمایه گذاری باارزش است.
رسانههای اجتماعی و شبکه های اجتماعی با اینکه از یکدیگر متمایز هستند، به یکدیگر متصل هستند و به نظر میرسد این دو مجبورند در برخی موارد همپوشانی داشته باشند؛ اما این مخاطب است که لایه های اهداف خود را در آنها بسط میدهد و به فکر توسعه فعالیت شخصی و سازمانی است؛ لذا تبادل در آنها، منطبق بر اهداف مخاطب جاری می شود (افتاده، ۱۳۹۱).
۲-۵-۶- دلایل استفاده از رسانه های اجتماعی
دلایل استفاده مردم از رسانه های اجتماعی عبارتند از:
ارتباط، همکاری، جستجو برای دریافت راهنماییهای تخصصی، به اشتراک گذاشتن چند رسانه ای[۸۶]، ابراز عقیده، به اشتراک گذاشتن نظرات و سرگرمی.
بسیاری ادعا می‌کنند که رسانه اجتماعی حس جدیدی از ارتباط را از طریق تسهیل ارتباط افراد دارای سایق مشترک به وجود آورده است.
