تعداد خانوار و جمعیت در خانواده :هر موقع که از خانواده ایرانی سخن به میان می اید وجود جمعیتی بیشتر از چندین نفر در کنار یکدیگر زندگی می‌کنند، در ذهن به وجود می‌آمده است.
اهمیت فرزند: یکی دیگر از صفات و مشخصات خانواده ایرانی، توجه و اهمیت بسیار به فرزندان است.این معنی هم در خانواده در گذشته و هم در خانواده معاصر دیده می‌شود. اهمیت فرزند به اندازه‌ای بوده است،که بسیاری علت تشکیل خانواده را فرزندآوری زیاد می‌دانسته‌اند. داشتن یک فرزند یا خانواده بدون فرزند درفرهنگ ایرانی عموما مورد سوال بوده است.
وضیعت زنان :که به لحاظ آموزش، اشتغال ومشارکت زنان، منزلت زنان و ارزش‌های جنسیتی درجامعه بسیار بالا رفته تا حدی که در بعضی مواقع با مردان رقابت می‌کند .
اهمیت خانواده: با توجه به تغییراتی که درخانواده به وجود امده است باز هم خانواده دارای اهمیت زیادی می‌باشد وجایگاه خودش راتا حد ممکن حفظ کرده‌است .
خانواده پدرتبار تا مادرتبار :چون خانواده در ایران زیر سلطه پدر بوده باید تحت عنوان خانواده پدری ازآن یاد کرد. در گذشته بیشتر خویشاوندی یک‌سویی بوده است تا چندسویی در نتیجه به اعتبار یک‌سویی بودن خانواده پدر تبار” است. علاوه بر پدرتباری ، باید از ویژگی‌های دیگر آن “پدرنامی ” و “پدر مکانی” به معنای آوردن همسر و فرزندان به خانه پدر نام برد.خانواده، کانونی فرهنگی و اجتماعی بوده است . وفرزندان در خانواده یاد می گرفتند که چگونه در جامعه رفتار کنند هم از لحاظ فرهنگی وهم اجتماعی .
دایره همسر گزینی خانواده: در گذشته، میزان مهاجرت و جابه جایی جمعیت بسیارکمتر از دوره جدید بوده است، والدین غالبا تنها در محدوده جغرافیایی شهر یا روستای محل تولد وزندگی خود برای فرزندان‌شان همسر انتخاب می‌کرده‌اند وبه این ترتیب میزان ازدواج افراد جوان نسل اول با هم ولایت یهای خود قابل ملاحظه بوده است. اما از آنجا که افراد نسل دوم به دلیل رواج بیشتر مهاجرت و جابه‌جایی ازمحل اولیه زندگی دور شده‌اند، امکان انتخاب همسر در خارج از شهر و دیار خود را نیز داشته‌اند.
۲-۲-۱-۳-۴-انواع خانواده
خانواده در فرهنگ های مختلف دارای انواع گوناگون است .در اینجا به دو نمونه از خانواده ایرانی اشاره خواهیم کرد .
۲-۲-۱-۳-۴-۱خانواده های گسترده :
که شامل چند نسل پدر بزرگ .مادر بزرگ . والدین و فرزندان وعمو وعمه است .که باهم یا نزدیک هم زندگی می‌کنند . در چنین خانواده هایی معمولا افراد خانواده یا ریگر یکدیگرند .خانواده گسترده اساسا بر بستگی‌های نسبی استوار است . وبدین سبب خانواده همخون نیز نامیده می شود .اعضای جوان خانواده با افراد خانواده های دیگر در اثر ازدواج بستگی های سببی پیدا می‌کنند .از این رو خانواده گسترده شامل چند گروه خونی وچند گروه زناشویی می شود .از انواع خانواده گسترده می توان به موارد زیر اشاره کرد :
خانواده پدر مکانی وخانواده مادر مکانی را نام برد :
در خانواده پدر مکانی عروس به طور عادی خانه پدری را ترک می‌کند تا برای زندگی به خانه پدر شوهر یابه نزدیک منزل آن ها برود .خانواده مادر مکانی به این صورت است که داماد از خانه پدری جدا شده و در خانه پدر زن زندگی جدیدخود را شروع می‌کند . ولی در حال حال حاضر در بسیاری از جامعه ها زن وشوهر جوان پس از ازدواج در مکانی جدا از از پدر ومادر زندگی می‌کنند . که به آن ها نو مکانی می‌گویند .
۲-۲-۱-۳-۴-۲-خانواده هسته ای:
ساده ترین شکل خانواده انسانی و در برگیرنده دو نسل (پدر ومادر وفرزندان-است که باهم زندگی می‌کنند . در واقع خانواده هسته ای از زن وشوهر وفرزندان ازدواج نکرده تشکیل می شود .و تقریبا به طور کامل از سایربستگان جدا می‌گردد واینان گاه به دیدار یکدیگر می‌روند . خانواده خواه هسته ای باشد خواه گسترده تا انجا که به تجربه هر فرد مربوط می شود آن ها را می توان به خانواده های (راهیابی) وخانواده های (فرزند زایی)تقسیم کرد .اولی خانواده ای ا ست که شخص در ان متولد می شود دومی خانواده ای است که فرد به عنوان بزرگسال به ان وارد می شود ونسل جدید کودک در ان پرورش می‌یابد خانواده در دهه های اخیر با تحولات و تغییرات گوناگونی مواجه بوده است. برای مثال، احساس می‌شود درفضای مناسبات و زندگی خانوادگی در خانواده های گذشته، روابط خویشاوندی و ارتباطات بیشتر و گرم‌تر بودو مردم امروزه، با حالتی نوستالژیک از دوران قدیم یاد می‌کنند. امروزه، به نحو آشکاری متوجه می‌شویم الگوی «خانواده قدیمی»، دگرگون شده و ما وارد مرحله دیگری از تاریخ خانواده شده‌ایم و «خانواده جدید»متولد شده است..واین تغییرات خانواده از خانواده قدیم به خانواده جدید به دلایل متعدد برای همه اهمیت دارد.حساسیت‌هایی که نسبت به خانواده وجود دارد، افراد را نسبت به تحولات خانواده حساس می‌سازد. دگرگونی در خانواده موجب تحول در «مسیر زندگی» و «تجربه زیستی» تک‌تک انسان‌‌ها شده است. تحول خانواده به معنای تحول در سرنوشت همه افراد است. علاوه بر این، تحولات خانواده از یک طرف، ریشه در متحول شدن بنیان‌ها و نهادهای جامعه مانند دین، علم، فناوری، هنر، جهان‌بینی، سیاست و اقتصاد دارد و از طرفی دیگر، پیامدهای تحول خانواده، دامن‌گیر تمامی ارکان جامعه، اقتصاد، فرهنگ و سیاست می‌شود. بنابرین نه تنها زندگی فردی مردم بلکه سرنوشت جمعی ما نیز به تحول خانواده گره خورده است.
۲-۲-۱-۳-۵-خانواده سنتی ومدرن در ایران:
