۲-۶ ارزش خالص دارایی (NAV)

همان‌ طور که گفته شد شما با پرداخت مبلغی مالک بخشی از صندوق سرمایه گذاری می شوید یا ارزش خالص دارایی ها در واقع ارزش مجموعه ی سرمایه گذاری صندوق تقسیم بر تعداد سهام آن است که در پایان هر روز معاملاتی با توجه به تغییرات قیمت سهام، اوراق بهادار و سود های نقدی تعلق گرفته به آن محاسبه می شود.

۲-۷ تفاوت شرکت های سرمایه گذاری با صندوق های سرمایه گذاری مشترک

صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک با سرمایه باز یا متغیر (Open-End Fund) با شرکت‌های سرمایه‌گذاری با سرمایه بسته یا ثابت (Close-End Fund)، در زمینه مدیریت سبد سهام برای سرمایه گذاران مشابه هستند. در شرکت‌های سرمایه‌گذاری با سرمایه بسته، سهام‌داران جهت خرید و فروش سهام خود بایستی به بورس اوراق بهادار مراجعه کرده و با پرداخت هزینه های کارگزاری و سایر هزینه ها، سهام را در بازار مورد نقل و انتقال قرار دهند. میزان عرضه و تقاضای سهم در بازار تعیین کننده قیمت سهم بوده که در اغلب موارد قیمت بازار ارزش خالص دارایی‌ها (NAV) مــی‌بــاشــد. در شرکت‌های سرمایه‌گذاری با سرمایه بسته فقط با طی مراحل قانونی و تأیید اکثریت سهام‌داران نسبت به افزایش یا کاهش سرمایه اقدام می‌شود. در صنـدوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک با سرمایه متغیر امکان بازخرید واحدهای سرمایه‌گذاری تنها از طریق صندوق وجود دارد و صندوق نیز ملزم به خرید این واحدها به قیمت اعـلام شـده در پـایـان روز می‌باشد. همچنین قیمت هر واحد سرمایه‌گذاری در پایان هرروز، پس از بسته شدن تالار معاملات بورس اوراق بهادار و تعیین ارزش خالص دارایی های صندوق، قیمت‌گذاری می‌گردد. این صندوق‌ها، دارای سرمایه باز بوده و بسته به میزان تقاضا و یا عرضه واحد‌های سرمایه‌گذاری صـنـدوق، مـیـزان سـرمـایـه آن مـتـغـیـر اسـت.

۲-۸ مروری بر پیشینه تحقیق

پس از جنگ جهانی اول ،رونق اقتصادی امریکا باعث تشکیل سرمایه های کوچک و بزرگ نزد خانوارهای امریکایی شد و تمایل آن ها به سرمایه گذاری مستقیم و یا غیر مستقیم بر روی سهام شرکت ها افزایش یافت؛ از این رو ، نخستین صندوق مشترک سرمایه گذاری به شکل امروزی به نام تراست سرمایه گذاران ماساچوست در سال ۱۹۲۴ در شهر بوستون امریکا تشکیل شد.از آن سال تاکنون ،صندوق های سرمایه گذاری در جهان به صورت موفقیت آمیزی فعالیت خود را ادامه داد ه اند.به طوری که فقط در امریکا تعداد صندوق های سرمایه گذاری مشترک از ۶۸ صندوق در سال ۱۹۴۰ به بیش از ۸۱۲۶ صندوق در پایان سال ۲۰۰۳ رسیده است.این تعدادصندوق در آمریکا تا سال ۲۰۰۳ حدود ۷ هزار میلیارد دلار دارایی را جمع‌ آوری کرده بودند؛در حالی که در سال ۱۹۸۰ مجموع دارایی صندوق های سرمایه گذاری مشترک فقط ۲۴۱ میلیارد دلار بوده است.نخستین صندوق مشترک سرمایه گذاری اسلامی در سال ۱۹۸۶ م در ایلات متحده با نام صندوق امانه تأسيس شد.این صندوق به وسیله اعضای صندوق امین آمریکای شمالی شروع به فعالیت کرد.صندوقی که بردرآمد مساجد ایالات متحده نظارت دارد.پس از آن در سال۱۹۸۷ دو شرکت به نام های التوفیق و الامین با تمرکز بر بخش های گوناگونی مانند:املاک و مستغلات و همچنین سرمایه گذاری بین‌المللی در توسعه صندوق های سرمایه گذاری اسلامی بسیار کامیاب عمل کردند. در ادامه ،افزایش آگاهی و تقاضا برای سرمایه گذاری طبق اصول شرع در سطح جهان باعث شد که روند تأسيس صندوق های سرمایه گذاری اسلامی شدت بگیرد.افزون بر مسلمانان که به علت تعهد های مذهبی خود از این نهاد ها استفاده می‌کردند، سرمایه گذاران غیر مسلمان که شرایط ریسک و بازده این صندوق ها برای آن ها جذاب بود،نیز از صندوق اسلامی استقبال کردند.

افزون بر صندوق های سرمایه گذاری اسلامی ،انواع دیگری از صندوق های اسلامی مانند:صندوق های دارایی و املاک ،صندوق های سرمایه گذاری و مرابحه ،صندوق های کالا و صندوق های لیزینگ وجود دارند.این صندوق ها با انواع کلاسیک خود از این جهت تفاوت دارندکه در سرمایه گذاری های خود اصول شرعی را نیز رعایت می‌کنند.

ریاضت ۱۳۷۵ در پایان نامه خود با عنوان “بررسی روش های تامین مالی و الگو سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری اسلامی”]۶ [ ضمن تشریح انواع صندوق های سرمایه گذاری ،شیوه های تامین مالی صندوق ها و الگوهای سرمایه گذاری در صندوق ها را با مبانی و مفهوم فقهی مورد بررسی قرار داده است.به دلیل های سرمایه گذاری که در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفته اند ،عبارت هستند از :سهام،اوراق مشارکت، معامله اختیار،ابزارهای بازار پول و سرانجام ابزارهای با در آمد ثابت.

کاظمیان ۱۳۸۳ به معرفی صندوق های ریسک پذیر به منظور تامین مالی شرکت های کار آفرینی فناورانه با توجه به فقه اسلامی پرداخته است. ]۱۰[وی به دنبال معرفی الگوی مناسب جهت تأسيس صندوق پیش گفته در کشور به بررسی روش های تامین مالی اسلامی صندوق از راه عقد های اسلامی مانند: مضاربه، مشارکت، جعاله، سلف، مزارعه، مساقات، اجاره و سرانجام وکالت پرداخته است.

جعفری سرشت۱۳۸۶ در گزارش شناخت صندوق مشترک سرمایه گذاری به بیان و معرفی این صندوق ها در جهان پرداخته و در ادامه نکته هایی درباره صندوق های مشترک سرمایه گذاری در ایران مطرح ‌کرده‌است.وی در این گزارش به بیان برخی ضرورت های تشکیل صندوق و مسائل و مشکلات صندوق در ایران پرداخته است]۴ [

حسن و تگ الدین۲۰۰۵ به بررسی رابطه ی بین صندوق مشترک سرمایه گذاری اسلامی و شاخص داوجونز اسلامی پرداخته‌اند]۱۹ [آن ها به بررسی آزمون حباب قیمتی دو صندوق از بزرگترین صندوق های اسلامی به صورت داده های ماهانه و هفتگی در بازار پرداخته‌اند.نتیجه آماری حاصل از این مطالعه نشان دهنده ی عدم وجود حباب قیمتی بوده است.

ایلفخانی و حسن۲۰۰۵ در مطالعه ی خود به بررسی عملکرد ۴۶ صندوق سرمایه گذاری مشترک اسلامی در ۸بخش گوناگون پرداخته است.]۱۶[ این بخش ها عبارت اند از:صندوق سهام جهانی،صندوق سهام آمریکا،صندوق سهام اروپا،صندوق سهام آسیا،صندوق سهام مالزی،صندوق سهام در حال رشد جهان،صندوق سهام در حال رشد آفریقای جنوبی و صندوق فناوری.

نتیجه های به دست آمده بیان گر این مطلب است که صندوق های در حال رشد جهان دارای بهترین عملکرد و بعد از آن به ترتیب صندوق آمریکا و آفریقای جنوبی است . بدترین عملکرد برای صندوق های آسیای بوده است.

نظر پور و ابراهیمی ۱۳۸۸ در مقاله ای خود را با نام طراحی صندوق های سرمایه گذاری مشترک اسلامی در بازار سرمایه به بررسی اوراق بهادار و قرار دادهای اسلامی پرداخته‌اند وسعی بر طراحی صندوق سرمایه گذاری مشترکی کرده‌اند که از این قرار دادها استفاده کند.]۱[