بررسی حجم مبادلات بازارها ازدیدگاه اقتصادکلان نیز اهمیت دارد. هرچه حجم مبادلات بازار در اقتصاد یک کشور بیشتر باشد سهم بزرگتری ازآن اقتصاد را به خود اختصاص می‌دهد و اهمیت بیشتری درآن اقتصاد دارد. یکی از وظایف اصلی بورس ها هدایت نقدینگی مازاد موجودکشور به سوی فعالیت‌های تولیدی وسرمایه گذاری های سالم است و واضح است که افزایش حجم مبادلات دربورس نیل به این اهداف را هموار می‌سازد. خریداران و فروشندگان نیز می توانند ازحجم مبادلات نتایج مؤثری کسب کنند آن ها می‌توانند ازطریق حجم مبادلات وضعیت عرضه وتقاضای هرسهم را بررسی کنندو درتصمیمات خود از این ابزار استفاده کنند.
لذا با انجام تحقیق حاضر تلاش می شود قدمی با اهمیت درراستای تحقق آرمان بسیاری از فعالان بازار و تصمیم گیرندگان کلان اقتصادی کشور برداشته شود. اهمیت موضوع از آنجا بیشترمی شودکه بدانیم بر اساس سند چشم انداز بیست ساله توسعه کشور و قانون توسعه اقتصادی وفرهنگی و ابلاغ سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی که به لزوم قیمت گذاری بنگاه‌های مشمول خصوصی سازی از طریق بورس اوراق بهادار اشاره دارد و روش قیمت گذاری سازمان خصوصی سازی که درحال حاضر مجبور به استفاده ازروش عرضه درصد ناچیزی از سهام شرکت دربازار برای کشف قیمت ازطریق تعادل عرضه وتقاضا دربورس بوده است، مشکلات بسیاری ایجاد شده واین موضوع درنهایت موجب عدم کارایی و ایجاد رانت اطلاعاتی می‌شود که یکی دیگراز رویکردهای تحقیق، کمک به کاهش رانت مذکور و تاثیر برکارآیی بازار است.
۴-۱ اهداف تحقیق
امروزه یکی از اساسی ترین مسائل اقتصادی افراد حقیقی و حقوقی و دغدغه های تصمیم گیران اقتصادی و دولت مردان در مورد بازار سرمایه ، تخصیص بهینه منابع موجود است. چنین تخصیصی زمانی امکان پذیر است که منابع به سمت سرمایه گذاری های پربازده و با ریسک منطقی هدایت شوند. در این میان نقش اطلاعات پردازش شده که با یک معیار اندازه گیری معتبر ترکیب شده باشد، کاملأ مشهود است( پیری ۱۳۸۷).
نظر به این که بورس اوراق بهادار تهران به عنوان سازمانی درجهت تجهیز پس اندازها و هدایت آن به طرف سرمایه گذاری های مولد و مفید برای جامعه واقتصاد کشور است، مطالعه پیرامون موضوع های وابسته به این سازمان از اهمیت ویژه ایبرخوردار است. در کشورهایی که بورس اوراق بهادار آن ها از کارایی برخوردار است، قیمت بازار سهام نزدیک به ارزش ذاتی آن اوراق است. به عبارت بهتر قیمت اوراق بهادار شاخص مناسبی از ارزش واقعی آن است( علیزاده اقدم ۱۳۸۴).
در این تحقیق اهداف به دو بخش علمی و کاربردی به شرح ذیل تفکیک شده اند:
- اهداف علمی :
-
- بیان اهمیت افشای اطلاعات حسابداری وگزارشگری مالی ومتغیرهای پیش گفته برای سازمان بورس اوراق بهاردار وکمیته تدوین کننده استاندارهای حسابداری است.
-
- تبیین وشناسایی مهمترین متغیرهای حسابداری برای سرمایه گذاران بالفعل وبالقوه بورس اوراق بهاداردر تهران که بتوانند در زمان تصمیم گیری به آن ها اتکا نمایند.
-
- شناسایی وتعیین مهمترین متغیرهای حسابداری که بتوان به کمک آن ها عملکردگروههای مختلف بورس را ارزیابی نمود.
- رفع مغایرت نتایج ناسازگارتحقیقات قبلی صورت گرفته درخصوص روند تغییرات ارتباط اطلاعات حسابداری درطول زمان است.
- اهداف کاربردی:
-
- توجه بیشتر به مبانی صحیح ارزش گذاری دارایی‌های مالی و در جهت پیش‌بینی حجم معاملات سهام و استفاده از آن ها در مدل‌های تصمیم گیری.
-
- آگاه ساختن سرمایه گذاران نسبت به میزان مربوط بودن ودرنتیجه سودمندی اطلاعات حسابداری درتصمیم گیری‌های ارزش گذاری و سرمایه گذاری است.
-
- بازنمایی پیامدهای وضع استانداردهای حسابداری وسایرقوانین ومقررات حیطهگزارشگری مالی و حوزه ارزش گذاری است.
- شناخت تشابهات و تفاوت‌های میان گروه‌های مختلف دربورس اوراق بهادارتهران درخصوص متغیرهای حسابداری پیشگفته.
۵-۱ فرضیه های تحقیق
با توجه به آنچه که اشاره شد، فرضیه های تحقیق حاضر به ترتیبی زیر قابل تبیین است:
فرضیه اصلی: بین متغیرهای حسابداری وحجم معاملات رابطه معنی داری وجود دارد.
فرضیه فوق به پنج فرضیه فرعی به ترتیب زیر تقسیم بندی شده است:
فرضیه فرعی اول : بین نسبت قیمت به سود (P/E)و حجم معاملات سهام رابطه معنی داری وجود دارد.
فرضیه فرعی دوم : بین نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار سهام (BV/MV) و حجم معاملات سهام رابطه معنی داری وجود دارد.
فرضیه فرعی سوم : بین نسبت Q توبین و حجم معاملات سهام رابطه معنی داری وجود دارد.
فرضیه فرعی چهارم : بین نسبت بازده سرمایه گذاری و حجم معاملات سهام رابطه معنی داری وجود دارد.
فرضیه فرعی پنجم : بین نسبت وجه نقد حاصل از عملیات به سود حاصل از عملیات و حجم معاملات سهام رابطه معنی داری وجود دارد.
۶-۱ قلمرو تحقیق
قلمرو موضوعی تحقیق: در این تحقیق رابطه بین متغیرهای حسابداری و حجم معاملات سهام در شرکت‌های پذیرفته شده بورس اوراق بهادار بین سال‌های ۱۳۸۶ الی ۱۳۹۰مورد ارزیابی و تجزیه تحلیل قرار گرفته است.
۷-۱ روش تحقیق
از آنجایی که در تحقیق حاضر هدف بررسی رابطه و همبستگی متغیرهای حسابداری و حجم معاملات می‌باشد، در این تحقیق پس از استخراج اطلاعات کافی از نمونه ها و استخراج ارزش های هر یک از متغیرها، با بهره گرفتن از نرم افزار E-Viewsو همبستگی اسپیرمن و مدل رگرسیونی OLS و سایرروشهای آماری مورد نیاز برای تجزیه وتحلیل یافته ها وتحلیل حساسیت هریک از متغیرها بر اساس آماره های F و t پرداخته می شود.
۸-۱ روش جمع آوری اطلاعات
در این تحقیق با بهره گرفتن از روش کتابخانه ای، اطلاعات مورد نیاز برای ادبیات موضوع و پیشینه تحقیق گردآوری شده و با بهره گرفتن از روش می‌دانی اطلاعات مالی از سایت شرکت‌های لیست شده در بورس اوراق بهادار تهران وسایر بانک‌های اطلاعاتی جمع آوری شده است.
۹-۱ جامعه آماری
در راستای تحقق اهداف پژوهش که به عنوان مطالعه همبستگی بین متغیرهای حسابداری و حجم معاملات سهام است، جامعه آماری تحقیق حاضر کلیه شرکتهایی است که سرمایه گذاران به طور کلی امکان مشارکت در فرایند سهامداری آن ها را به دست می آورند. از آنجا که تعمیم دامنه و شناسایی اعضای چنین جامعه ای اگر غیر ممکن نباشد، بسیار دشوار است و در بسیاری از موارد دستیابی به اطلاعات آن ها بسیار هزینه زا و زمان بر است، از این رو جامعه آماری پیش گفته به شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادارتهران محدود شده است.
۱۰-۱ نمونه آماری
از آنجایی که جامعه آماری تحقیق کل شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران را شامل می‌گردد، شرکتهایی که دارای شرایط زیر باشند در نمونه قرار می گیرند:
۱- از ابتدای سال ۱۳۸۵ (به دلیل اندازه گیری تغییرات) در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شده باشند.
۲- اطلاعات شرکت برای دوره ۵ ساله (۱۳۸۶ – ۱۳۹۰) در دسترس باشد.
۳- اطلاعات مربوط به معامله سهام شرکت از سال ۱۳۸۵ وجود داشته باشد.
