۱-۹- روش شناسی پژوهش
نمونه گیری روشی برای شناخت ویژگی‌های یک جامعه آماری از طریق تعمیم خصوصیات اعضای نمونه می‌باشد. دلیل اصلی نمونه گیری عدم امکان دسترسی به کل اعضای جامعه می‌باشد. جامعه آماری پژوهش شامل مدیران و کارکنان بانک سرمایه در شعب شمالغرب کشور می‌باشد. در این تحقیق به دلیل حجم کم جامعه آماری و امکان دسترسی به تمامی اعضای جامعه، تمامی افراد جامعه پژوهش مورد مطالعه قرار خواهند گرفت و نمونه گیری انجام نخواهد شد. جامعه آماری این پژوهش، همه مدیران و کارکنان بانک سرمایه منطقه شمالغرب ایران می‌باشند که در ۱۲ شعبه مشغول به کارند و در زمان تحقیق ۹۱ نفر می‌باشند.
۱-۱۰- روش و ابزار تجزیه و تحلیل داده ها
در مرحله اول برای بررسی قابلیت اطمینان داده ها، برای تعیین پایایی پرسشنامه ضریب آلفای کرونباخ محاسبه خواهد شد (نونالی،۱۹۷۸).
برای تحلیل بخش نخست پرسشنامه که شامل ویژگی‌های جمعیت شناختی مدیران و کارکنان شعب می‌باشد از آمار توصیفی میانگین و انحراف معیار استفاده خواهد شد. برای آزمون فرضیه‌ها از ضریب همبستگی پیرسون و برای دستیابی به میزان تبیین متغیر وابسته از سوی متغیرهای مستقل از رگرسیون چند متغیره استفاده خواهد می شود و برای آزمون اعتبار مدل تحقیق از مدل معادلات ساختاری (با بهره گرفتن از نرم افزار لیزرل) استفاده خواهد گردید.
فصـل دوم
ادبیات و مستندات، سابقه و پیشینه تحقیق
۲-۱- شایستگی
۲-۱-۱-تاریخچه:
به کارگیری شایستگی در عرصه مدیریت به دهه ۱۹۷۰ برمی گردد، یعنی زمانی که دیوید مک کللند شایستگی را در ادبیات منابع انسانی معرفی و مطرح کرد. او در تحقیق خود در سال ۱۹۷۳ نشان داد که شایستگی هایی همچون حساسیت بین فردی، ملاحظات مثبت چند فرهنگی و مهارت‌های مدیریتی در سطوح مختلف، تفاوتهایی را بین افراد به وجود می آورد. در ادامه و در طول زمان، رویکردهای مبتنی بر شایستگی به ابزاری اساسی و حیاتی در کارکردهای سازمانی همچون برنامه ریزی نیروی انسانی، برنامه ریزی جانشینی و ارزیابی عملکرد تبدیل شدند. تا اینکه پس از طرح شایستگی مک کللند، بویاتزیس این اصطلاح را متداول و مشهور کرد و سپس رودروف در سال ۱۹۹۱، شایستگی را ترکیبی از انگیزه، مهارت، خودپنداری، نقش اجتماعی و دانش مطرح کرد.
۲-۱-۲- تعریف شایستگی:
شایستگی همان چتری است که هر چیزی را که به گونه ای مستقیم یا غیر مستقیم بر روی عملکرد شغلی تاثیر داشته باشد را دربر می‌گیرد. به عبارت دیگر شایستگی تصویری از یک انسان رشد یافته را نشان می‌دهد که برای انجام یک شغل، آمادگی های کامل را از هر جهت داشته باشد. در حقیقت شایستگی نوعی نگرش سیستمی به کارکنان دارد که همه آن صفات، ویژگی‌ها، مهارت‌ها و نگرش ها در ارتباط با اثربخشی در انجام وظایف و مسئولیت‌ها را شامل می شود. شایستگی بیانگر این است که افراد چگونه باید انجام وظیفه کنند و یا در شرایط خاص چگونه واکنش نشان داده یا چگونه رفتار کنند (عریضی، ۱۳۸۴).
فیلوپ و همکاران[۹] (۲۰۰۲) شایستگی را به عنوان ترکیبی از مهارت‌ها، دانش و نگرشهای مورد نیاز برای انجام یک نقش به گونه ای اثربخش، تعریف می‌کنند.
به عقیده دیوبوپس[۱۰] (۱۹۹۸) شایستگی ها آن مشخصه های – دانش، مهارت، چارچوبهای ذهنی، الگوهای فکری و مانند آن ها- هستند که به کارگیری آن ها چه به صورت مستقل و چه در ترکیبات مختلف، منجر به عملکرد موفقیت آمیز می‌شوند.
اسپنسر و اسپنسر [۱۱](۱۹۹۳) شایستگی را ترکیبی از ویژگی‌های زیربنایی، مهارت‌ها، صفات و انگیزش‌های یک شخص که به طور نسبی با عملکرد برتر در شغل ارتباط پیدا کرده‌است می دانند.
بویاتزیس[۱۲] (۱۹۸۲) اظهار می‌دارد که شایستگی به طور کلی بر روی صفات و ویژگی‌های اساسی یک شخص تأکید دارد. این صفات می‌تواند انگیزش، نگرش، مهارت و تصور افراد از نقش اجتماعی و یا مجموعه ای از دانشی باشد که فرد در انجام کارها و فعالیت‌ها مورد استفاده قرار می‌دهد.
توماس و هرنبای[۱۳] (۱۹۸۹) شایستگی را مجموعه ای از دانش، مهارت و یا خصوصیات و ویژگی‌های رفتاری و خصوصیات شخصی می دانند که برای اثربخشی مدیران لازم است.
۲-۱-۳- تعریف شایستگی اجتماعی:
شایستگی اجتماعی در برگیرنده عواملی چون؛ خودآگاهی، آگاهی اجتماعی، مدیریت مهارت‌های ارتباطی و مسئولیت تصمیم گیری است. هسته مرکزی شایستگی اجتماعی، مهارت‌های ارتباطی است زیرا از طریق مهارت‌های ارتباطی مؤلفه های دیگر آن کسب می شود.
به عقیده بویاتزیس و ریتی (۲۰۰۹) شایستگی اجتماعی عبارت است از توانایی تشخیص، فهم و استفاده از اطلاعات اجتماعی پیرامون دیگران با هدف رهبری برتر یا عملکرد متعالی و کارآمدتر.
رابین و روز- کراسنور[۱۴] (۱۹۹۲) شایستگی اجتماعی را توانایی رسیدن هدف‌های فردی در تعامل اجتماعی، همزمان با حفظ روابط مثبت با دیگران در همه زمانها و موقعیت‌ها می دانند.
بنابر نظر شریدان و والکر[۱۵] (۱۹۹۹) در شایستگی اجتماعی چهار جنبه شامل: روابط مثبت و سازنده با دیگران، شناخت اجتماعی دقیق، فقدان رفتارهای ناسازگارانه و رفتارهای اجتماعی مؤثر وجود دارد.
ریدال(۱۹۹۷) معتقد است که شایستگی اجتماعی منعکس کننده سازگاری در خانواده، مدرسه و محل کار است و از طریق سازگاری اجتماعی، می توان شایستگی اجتماعی را ارزیابی کرد.
شایستگی اجتماعی شامل آمادگی و توانایی همزیستی با انسان‌های دیگر است این ویژگی انجام کار گروهی اثربخش توسط افراد را ممکن می‌سازد.
۲-۱-۴- ابعاد شایستگی اجتماعی:
فلنر، لیس و فیلیپز (۱۹۹۰) معتقدند که شایستگی اجتماعی چهار بعد دارد:
الف) مهارت‌های شناختی: شامل خزانه اطلاعات و مهارت‌های پردازش و کسب اطلاعات، توانایی تصمیم گیری، باورهای کارآمد و ناکارآمد و سبک های اسنادی می‌باشد.
ب) مهارت‌های رفتاری: شامل مذاکره، ایفای نقش، جرات مندی، مهارت‌های محاوره ای برای شروع و تداوم تعاملهای اجتماعی، مهارت‌های فراگیری و یادگیری دانش و رفتار مهربانانه با دیگران می‌باشد.
ج) مهارت‌های هیجانی عاطفی: شامل برقراری روابط مثبت با دیگران، ایجاد و گسترش اعتماد و روابط حمایتی دو جانبه، شناسایی و پاسخ دهی مناسب به علائم هیجانی در تعاملهای اجتماعی یا مدیریت استرس می‌باشد.
د) مهارت‌های انگیزشی: شامل ساختار ارزشمند فرد، سطح رشد اخلاقی و احساس اثربخشی و کنترل فرد و در نهایت احساس خودکارآمدی می‌باشد.
گلمن[۱۶] (۱۹۹۸) شایستگی اجتماعی را دارای دو بعد آگاهی اجتماعی و مهارت‌های اجتماعی می‌داند:
الف) آگاهی اجتماعی: عبارت است از آگاهی از احساسات، نیازها و علایق دیگران و درک آن ها و شامل موارد زیر می‌باشد:
۱- همدلی: درک احساسات و اولویت ها و اهداف دیگران.
۲- توسعه دیگران: درک نیازهای توسعه دیگران و حمایت از توانایی هایشان.
۳- خدمت محوری: پیش‌بینی، تشخیص و تامین نیازهای مشتریان.
۴- توانایی نفوذ: بهره مندی از شیوه های اثرگذاری برای ترغیب دیگران.
۵- آگاهی سیاسی: توانایی توسعه عواطف و شناسایی روابط قدرت
