پول در فرهنگ جدید رنگی آکسفورد چنین تعریف شده است: پول، وفور، فراوانی، بدهی، دارایی، چک بانکی، وسیله ی معاش، سرمایه، نقد، پول خرد، چک، سکه، مس، کارت اعتباری، ارز، زیان، قرض، سود سهام، مهریه، عایدی، وقف، املاک، هزینه، تامین بودجه، بخت و اقبال، تنخواه، کمک هزینه ی تحصیلی، درآمد، سرمایه گذاری، مناقصه، وام، رهن، گرو، میراث، پرداخت، مستمری، پول تو جیبی، منفعت، مایحتاج، بازپرداخت، منابع، ثروت، حقوق، پس انداز، نقره، استرلینگ، استرداد، مالیات، چک مسافرتی، دستمزد، متمول، برنده شدن، پس انداز برای خرید چیزی خاص( فرنهام , آرگایل , ۱۳۸۴ , ص ۳۰ )
هر چیزی که به مثابه واسطه مبادله از سوی همگان پذیرفته شده و به مثابه واحد ارزش، بیان کننده قیمت دیگر اشیاء باشد، پول نامیده می شود. پول یک مقوله اقتصادی – تاریخی است و از گذشته های بسیار دور تا کنون در جوامع مختلف، اشیاء متفاوتی از قبیل ماهی خشک شده، صدف، سنگ‌های قیمتی … و سرانجام صرفا طلا و نقره به دلیل ارزش ذاتی و نیز دوام و سهولت جابجایی شان، نقش پول را یافته اند.(مریدی , نوروزی , ۱۳۷۳ , ص ۲۱۰ )
ب: معنای فقهی پول
در اصطلاح فقهی هر چیزی که بهای کالا ها یا خدمات قرار گیرد ثمن ( پول ) شمرده می شود .( نجفی , ۱۳۹۷ , ص۳۲۴ ) علامه حلی هم ثمن را طلا و نقره می‌داند و محقق اردبیلی پس از بیان همین تعریف , گفته است , ثمن اعم از طلا و نقره مسکوک و غیر مسکوک است .( فلاح تفتی , ۱۳۸۳ , ص۲۳۹ )
بند ب : ماهیت پول
در بین اندیشه وران غربی دو نظریه اصلی درباره ماهیت پول مطرح است. نظریـه فلـز ی یـا نظریه پول کالایی که در آن پول یک کالا است که اغلب به شکل فلز گرانقیمت در جریـان بوده است. و دیگری نظریه چارتالیزم [۶]است که در آن پول بدون پشتوانه دولتی (Money Fiat) بدون ارتباط با هیچ کـالایی فقـط برای تصفیه تعهدهای دولتی پدید و منتشر می شود.( ingham -2004 –p12) اسـاس ایـن نظریه آن است که پول رابطه اجتماعی مستقل از هر مادهای است که پول در قالب آن نمـود پیدا می‌کند. در این نظریه پول یک مطالبه (Claim)، اعتبار و بستانکاری (Credit) یا وعده پرداخت (to pay promise) می‌باشد که به وسیله ارتباطات اجتماعی تأسـیس شـده اسـت.( همان , ص ۱۲ ) در رابطه با ماهیت پول کنونی و بررسی آن باید بگوئیم واسطه مبادله یا پول در گردش دیگر از جنس سکه مسکوک طلا و نقره نیست بلکه «نفـس ریال، دلار و پوند مکتوب روی اسکناس یا ثبـت شـده در حسـاب جـاری یـا ذخیـره شـده به صورت الکترونیکی که ارزشی برابر با سکه مسکوک دارد» پول در گردش است. این پول در حقیقت فرد ادعایی واقعیت خارجی سکه طـلا اسـت کـه اعتبـار قـانون آن را بـی مـاد ه فیزیکی خلق کرده و به آن ارزش داده است. یکی از مستندهای ما برای این تحلیل کلام شهید مطهری است. وی می‌گوید: در فلسفه در جای خود ثابت شده است که تمام اعتبارات سرانجام بـه گونـه ای بـه حقـایق مربوط می‌شوند و امور اعتبـاری کـه کپیـه و بـه اصـ طلاح فـرد اد عـایی واقعیـات هسـت ند، به گونه‌ای باید سرچشمه واقعی داشته باشند وگرنه ذهن بشر ابتدا بـه سـاکن و بـه صـورت ابداع مطلق، قدرت جعل هیچ اعتباری را ندارد (.( مطهری , ۱۴۰۳ ق , ص۴۶-۴۷ ) بنابرین میتوان گفت که اگرچه در جهان اعتبار هستیم، در عین حال باید مطـابق عـالم تکوینیات که ابتدا باید جوهری باشد تا بعد بتوان برای آن عـرض قابـل انفکـاکی را جعـل کرد. در اینجا که جوهری تکوینی وجود نـدارد، قـانون ابتـدا جـوهری اد عـایی را در نظـر گرفت و اعتبار کرد سپس مقدار ارزش مبادلهای آن را بر اساس ارزش مقدار معینی از مـالی دیگر که ارزشش نزد همگان معلوم است، تعیین کرد.ویژگی های این تحلیل عبارتند از :
۱:پول، ارزش اولیه خودش را با جعل قانون به دست آورده است نـه از کـالابودن.
۲٫ ایـن پـول ماهیت فیزیکی ندارد، ماهیت اعتباری دارد.
۳٫ بر اساس این تحلیـل هـم ذات این مـال اعتبـاری است و هم مالیت اولیه آن. به این ترتیب قانون با قرارداد و اعتبار مال جدیدی خلق کـرد ه اسـت که ارزشی برابر با ارزش سکه طلا دارد اما سکه طلا نیست؛ از اینرو عنوان این تحلیـل را «مـال اعتباری» در نظر گرفتیم.
۴٫ آنگاه برای انتشار خارجی این پول، قـانون حجـم مـورد نیـاز آن را بـرای گـردش اقتصـاد و پوشـش معاملـه هـا محاسـبه کـرده و بـرای راحتـی مـردم در قالـب اسکناسهایی با ارزش‌های اسمی متفاوت مکتوب کرده یا اینکه می‌تواند در حسابهـای بـانکی ذخیره کند.
۵٫ پس از اینکه این مال اعتباری با انتشار حضور خـارجی پیدا کـرد، ارزش ثانویـه ای در برابـر تولیـد ملـی پیـدا کـرده و ماننـد تمـام امـوال دیگـر ارزش مبادله ایش در اثر کمیابی یا پریابی تغییر می‌کند.
۶٫ ارزش این پول هیچ ارتباطی با طـلا نـدارد ؛ زیرا مال جدیدی است که مخلوق قـانو ن اسـت. پشـتوانه ارزش آن تولیـد ملی، اعتمـاد مـردم، پایداری قدرت و حاکمیت سیاسی و وفاداری دولت به حفظ ارزش پول بر اساس معیار است.( توسلی , ۱۳۹۱ , ص۱۲۵ )
بند ج : مالیت پول
به طور کلی مالیت در اشیاء به دو صورت قابل تصور است .برخی از اشیاء ذاتا مالیت دارند مثل برنج , گوشت و… برخی از اشیاء مالیتشان اعتباری است .اگر قانون گذار جعل مالیت نکرده باشد هیچ ارزشی ندارند و این نوع از مالیت ها تابع اعتبار و قرارداد هستند ؛ پول نیز به دو گونه است ؛ گاهی منشاء مالیت آن یک امر عینی و خارجی است از قبیل سکه های طلا و نقره و گاه منشاء مالیت پول اعتباری است .به این معنا که دولت به پول اعتبار حقوقی می‌دهد و در این صورت پول حامل یک اعتبار حقوقی می‌دهد و در این صورت پول حامل یک اعتبار حقوقی محض خواهد بود .پولهای عصر ما از این قبیل است و برای صحت اعتبار پشتوانه ای لازم نیست و فقط شرعیت اعتبار کننده شرط است .(حائری , عباسی , ۱۳۸۶ , ص۷۹-۸۰)
گفتار دوم : سهام و مفهوم آن
بند الف : سهام و تعریف آن
در تعریف سهام می توان گفت: سهم قسمتی از سرمایه شرکت سهامی است که مشخص کننده میزان مشارکت و تعهدات و منافع صاحب آن در شرکت سهامی می‌باشد. ورقه سهم سند قابل معامله ای است که نماینده تعداد سهامی است که صاحب آن در شرکت سهامی دارد.( واحد اقتصاد تبیان زنجان , ۱۳۹۲ , ص۱ )
بند ب : سهام و مال غیر مادی غیر فکری
یکی از مصداق های اموال غیر مادی غیر فکری , سهام شرکت های سهامی است .از یک طرف سهامدار شرکت مجموعه ای از امتیازات و حقوقی ( در مقابل تعهداتی که دارد ) را کسب می‌کند که جنبه مادی ندارد و لذا از تعریف بیع قانون مدنی خارج است و از طرفی دیگر با توجه به اینکه یکی از خصایص اصلی شرکت‌های سهامی انتقال آزادانه سهام توسط سهام‌داران است ؛نقل و انتقال سهم ؛از اهمیت فراوانی برخوردار است و نیازمند شناخت صحیح ماهیت این انتقال ها است .( محمدی , اسدی , ۱۳۹۱ ,ص۱۸ )
